Eksportør av fisk

Med eksportør i denne samanhengen meiner vi ei bedrift som utferdar opphavsbevis ved eksport til utlandet.

Det som kjenneteiknar ein leverandør, er at dei i første rekkje leverer opphavsmateriale eller opphavsprodukt til eksportørar. Som dokumentasjon på opphavet vil desse utferde ei nasjonal leverandørerklæring.

Både eksportørar og leverandørar har same krav til å dokumentere opphavet på dei produkta som det blir utferda opphavsdokumentasjon for.

Eksportør/leverandør kan igjen delast opp i to hovedgrupper - produsentar eller forhandlarar. Enkelte bedrifter kan operere både som produsent og forhandlar. I denne samanhengen er ein produsent den som har produsert eksportvara etter dei krava som er fastsette i gjeldande frihandelavtale.

• Er du produsent, les meir her
  
  
• Er du forhandlar, les meir her

I eksportdokumenta skal varene kunne følgjast frå landinga av råvara, gjennom eventuell produksjon og heilt til eksporttidspunktet. Dette er forhold som du som eksportør må ta høyd for før du utferdiga av eit opphavsbevis.

Har du ikkje meir grunnlagsdokument enn ein nasjonal leverandørerklæring? Då må leverandøren som har utferdiga denne ha grunnlagsdokumentasjon til støtte for si erklæring.

• Les meir om leverandørerklæring

Godkjend eksportør

Ein godkjend eksportør er ein eksportør som er gjeven løyve av tollstyremaktene til sjølv å utferde opphavebevis (fakturaerklæring) uavhengig av verdien av opphavsprodukta. Eksportørar som ikkje har slikt løyve, kan berre bruke fakturaerklæring når verdien av opphavsprodukta ikkje overstig EUR 6000 (tilsvarandre NOK 65 000).

• Les meir om godkjend eksportør

Kor går eksporten?

• Eksport til EU
• Eksport til eit land utanfor EU som vi har frihandelsavtale med
• Eksportere til eit land vi ikkje har frihandelsavtale med

Mannskapskrav i frihandelsavtalene

For fiskeeksport er det i mange tilfelle krav om at vara må vere fremstilt i si heilhet i eksportlandet. For fisk fanga utenfor tollområdet er kravet at fangsten må vere gjort av «deira fartøy», dvs. avtaleparten sitt fartøy. Noreg arbeider i alle forhandlingar om at «flaggregelen» skal vere avgjerande, men i dei fleste avtalane er det bl.a. også krav til mannskapa og offiserane sin nasjonalitet. Nedenfor følgjer ei oversikt over krava som gjeld ved utførsel til dei forskjellige avtalepartane. Når det er opplyst om ein 75 %-regel skal offiserane reknast med i mannskapstalet. Det er statsborgarskapet som avgjer nasjonaliteten.

Til EU:

• «Fiskebrevet»: Alle offiserar og minst 75 % av mannskapet må komme frå Noreg eller eit EU-land.
• Kompensasjonsavtalane: Alle offiserar og minst 75 % av mannskapet må komme frå Noreg eller eit EU-land.
• EØS-avtalen: Alle offiserar og minst 75 % av mannskapet må komme frå Noreg, Island eller eit EU-land.　

Til PEM-sona (Albania, Færøyene, Sveits, Egypt, Israel, Palestina, Jordan, Libanon, Marokko, Tunisia, Tyrkia, Bosnia-Herzegovina, Nord-Makedonia, Montenegro, Serbia, Ukraina, Georgia): Alle offiserar og minst 75 % av mannskapet må komme frå eit EFTA-land eller vedkommande avtalepart.

Dei nye alternative reglane til Opprinnelseskonvensjonen, som inkluderer EØS-avtalen, Kompensasjonsavtalane og PEM sona: ingen mannskapskrav. 

Til Island:

• EFTA-konvensjonen: Alle offiserar og minst 75 % av mannskapet må komme frå eit EFTA-land. 
• EØS-avtalen: Alle offiserar og minst 75 % av mannskapet må komme frå Noreg, Island eller eit EU-land.

Dei nye alternative reglane til Opprinnelseskonvensjonen, som inkluderer EØS-avtalen og PEM sona: ingen mannskapskrav. 

Til Canada, Chile, Colombia, Costa Rica, Ecuador, Gulf Cooperation Council (Bahrain, Kuwait, Oman, Qatar, Saudi Arabia og De Forente Arabiske Emirater), Hongkong, Indonesia, Panama, Peru, Singapore, South African Customs Union (Botswana, Namibia, Eswatini, Sør-Afrika og Lesotho), Sør-Korea: ingen mannskapskrav.

Til Mexico: Alle offiserar og minst 75 % av mannskapet må komme frå eit EFTA-land eller Mexico.

Til Filippinene: Alle offiserar og minst 75 % av mannskapet må komme frå den eksporterande avtaleparten.